Djenné i njohur ndryshe edhe si Jenne ose Dienné është qytet jugor i Malit i cili ishte qendër antike e tregëtisë dhe dijes muslimane gjatë apogjeut të tij. Është i rrënjosur në Lumin Bani dhe i ka pērafërsisht 220 mile në jugperëndim të Timbuktusë. Qyteti i kishte 26,267 banorë në vitin 2009. Gjatë sezonit të përmbytjeve, qyteti bëhet një ishull përshkak të ndodhjes së tij në një kodër afër lumit. Qyteti i Djenné fillimisht është themeluar nga popullësia Bozo rreth viteve 250 para erës së re në vendin e njohur si Djenné – Jeno i cili ishte një nga qytetet e njohura të Afrikës Sub-Sahariane dhe është 1 milje larg nga vendodhja e tanishne e qytetit. Konvertimi i banorëve të qytetit në Islam ose në shekullim e 11 -të ose në të 13-tin u bë shkak që Djenné të ketë një lokacion të ri ku ndodhet aktualisht. Ky lokacion i ri e shëndrroi Djennén në një nga zonat e mëdha tregëtare për mallërat siç janë: ari, kripa dhe bimët mjekuese përgjatë rrugës tregëtare trans-Sahariane. Djenné nuk ishte kurrë pjesë e Perandorisë së Malit pavarësisht vendodhjes së tij por në vend të kësaj qëndroj si një shtet-qytet që ishte i mbrojtur nga gjeografia dhe muret e tij. Qyteti së pari u pushtua nga Sonni Ali i perandorisë Songhai në vitin 1473. Maroku i dha fund mbretërimit të perandorisë Songhai në këtë regjion ku në vitin 1591 e mori Djenné. Nën sundimin Maroken qyteti filloi të lulëzonte si një qendër e tregëtisë dhe dijes myslimane gjatë shumicës së viteve të 1600-ta. Nga viti 1670 Djenné u inkorporua në mbretërinë Segou dhe mbeti në qeverisjen e tij deri kur udhëheqësi Fulani Shehu Amadou Lobbi e pushtoi qytetin në vitin 1818 për mbretërinë Massina. Perandoria Toucouleur e udhëhequr nga Umar Tall do të merrte nën kontroll qytetin në vitin 1861 dhe do të ishte në pushtet deri kur Francezët do të pushtojnë Djenné në vitin 1893. Nën udhëheqjen Franceze rëndësia e qytetit si qendër e tregëtis pushoi së ekzistuari.
Ekonomia e sotme e Djennés është e përqëndrua më shumë rreth agrikulturës. Qyteti është shtëpi e shumë vendeve arkeologjike dhe shumë shembujve arkitektonike Muslimane. Xhamia e madhe e Djenné ndërtesa më e madhe nga tullat nga balta në botë , fillimisht u ndërtua në shekullim e 13-të por u rindërtua përsëri në vitin 1907 pas që ai ishte shkatërruar në vitin 1834 nga një përmbytje e qëllimshme. Xhamia origjinale ishte një nga qendrat më me ndikim i dijes Islame në Afrikë gjatë Mesjetës. Xhamia e tanishme së bashku me pjesën e vjetër të qytetit janë vendosu nga UNESCO si qendër me vlerë të trashëgimisë botërore në vitin 1988. Për cdo vit një festival mbahet këtu me fokus primar mirëmbajtjen e xhamisë dhe të gjithë banorët e qytetit marrin pjesë aty.
Përktheu: Galdim Ajeti
