Khoja Niaz Haji (1888-1940): Lideri gjeneral i revolucionit të Turkestanit Lindor të vitit 1931, dhe Presidenti i Republikës të dal nga ai revolucion në 1933.
Khoja Niaz lindi në një fshat në Turkestanin Lindor në një familje të varfër por krenar me Islamin e tyre, që rritnin tufat me dele, mirreshin me barshtimin e bagëtive, dhe zbutnin kuaj. Në rinin e tij, ai punoi për një lider në detyrë i caktuar nga qeveria Kineze në Turkestan, dhe bënte tregëti me shpata dhe lëkura.
Ai e bëri haxhin në shoqërinë e nënës dhe vëllezërve të tij në vitin 1907, dhe qëndroi atje (në Meke) deri sa erdhi në vendin e tij në vitin 1912.
Ai udhëhoqi së bashku me një numër të pasuesve të tij revolucionin e vitit 1931 dhe Turkestani i luftoi muslimanët Kinez dhe u përlesh me Rusët dhe fitoi kundër tyre, për të shpallur me 12 Nëntor 1933 ne qytetin Kashgar themelimin e Republikës Islamike të Turkestanit Lindor ( Xinjiang vendi i Ujgurëve në Kinën Perendimore) me lider Khoja Niaz Haji deri nē vitin 1934.
Qeveria e presidentit Khoja Niaz ndërmori një sërë reformash ekonomike me stabilizimin e valutës, lëshoi pasaporta dhe lidhi marëdhënje diplomatike me Afghanistanin dhe Gjermanin.
Kina dhe Bashkimi Sovjetik ndērmorrën njē sērë konsipiracionesh kundër Turkestanit dhe qeverisë së tij. Në tetor 1938, autoritetet Kineze dorëzuan një urdhërarrest ndaj Khoja Niaz, për tu ekzekutuar në litar një vit më vonë.
Haji Khoja Niaz ishte i njohur me guximin dhe urtësinë e tij dhe ai e urrente udhëheqjen dhe okupimin diktatorial Kinez të vendit ndaj vendit të tij. Khoja Niaz është burim i inspirimit, krenarisë dhe krenari e popullit musliman Ujgur.
Zoti e çliroft Xinjangun apo Turkestanin Lindor nga pushtimi Kinez dhe e bashkoftë me Turkestanin Perendimor apo shtetin e Kazakistanit.
Marrë nga në profil Fb
Përktheu Galdim Ajeti
